ESMÂ-üL HüSNÂ

Esmâ-i Husnâ, Allah‘ın güzel isimleri demektir.

Bir âyet-i kerîmede:

“En güzel isimler O’nundur (Allah’ındır)” (Haşr: 24) buyurulmaktadır.

Diğer bir âyette de; en güzel isimlerin Allah’a ait olduğu belirtildikten sonra, bu isimlerle dua edilmesi tavsiye olunmaktadır (A’râf: 180).

Allah’ın isimleri tevkifîdir. Yâni, Allah hakkında ancak âyet ve hadîslerde zikri geçen ve söylenmesine izin verilmiş olan isimler kullanılabilir. Rastgele isim izafe edilemez.

Esmâ-i Husnâ ile ilgili olarak Buhârî ve Müslim’de:

“Allah’ın 99 ismi vardır. Kim bunları ezberlerse (îman eder ve ezbere sayarsa) Cennete girer” buyurulmuştur.

“Kim bunları (Esmâ-i Husnâ’yı) mânâlarını anlayarak sayar, bunlarla Allah’ı zikrederse Cennete girer.”

Şâh-ı Nakşıbend Hz.leri bu hadîsle ilgili olarak buyurur ki:

“Bu hadîs-i şerîfteki Ahsâ kelimesinin bir mânası, saymaktır. Diğer bir mânası ise, bu ism-i şerîfleri öğrenip bilmektir. Bir mânası da, bu esmâ-i şerîfin mûcibince amel etmektir. Meselâ: Rezzâk ismini söylediği zaman, rızkı için asla endişe etmemeli. Mütekebbir ismini söyleyince, Allahü Teâlâ’nın azametini ve kibriyâsını düşünmelidir.”

Allah,
er-Rahmân, er-Rahîm,
el-Melik, el-Kuddûs, es-Selâm,
el-Mü’min, el-Müheymin, el-Azîz, el-Cebbâr,
el-Mütekebbir, el-Hâlık, el-Bâri’, el-Musavvir, el-Gaffâr,
el-Kahhâr, el-Vehhâb, er-Rezzâk, el-Fettâh, el-Alîm, el-Kâbıd,
el-Bâsıt, el-Hâfıd, er-Râfi, el-Muiz, el-Müzill, es-Semi’, el-Basîr,
el-Hakem, el-Adl, el-Lâtîf, el-Habîr, el-Halîm, el-Azîm, el-Gafûr,
eş-Şekûr, el-Aliyy, el-Kebîr, el-Hafîz, el-Mukît, el-Hasîb, el-Celîl,
el-Kerîm, er-Rakîb, el-Mücîb, el-Vâsi’, el-Hakîm, el-Vedûd, el-Mecîd,
el-Bâis, eş-Şehîd, el-Hakk, el-Vekîl, el-Kaviyy, el-Metîn, el-Veliyy,
el-Hamîd, el-Muhsî, el-Mübdî, el-Muîd, el-Muhyî, el-Mümît, el-Hayy,
el-Kayyûm, el-Vâcid, el-Mâcid, el-Vâhid, es-Samed, el-Kâdir, el-Muktedir,
el-Mukaddim, el-Muahhir, el-Evvel, el-Âhir, ez-Zâhir, el-Bâtın, el-Vâli,
el-Müteâlî, el-Berr, et-Tevvâb, el-Müntakim, el-Afüvv, er-Raûf,
Mâlikü’l-Mülk, Zü’l-Celâli ve’l-İkrâm, el-Muksit, el-Câmi’,
el-Ganiyy, el-Muğni, el-Mâni’, ed-Dârr, en-Nâfi’,
en-Nûr, el-Hâdi, el-Bedî’, el-Bâkî,
el-Vâris, er-Reşîd,
es-Sabûr.

1- ALLAH ( c.c )
Kainatı yaratan ve idare eden bütün övgü ve ibadetlere layık varlığı zorunlu olan kendinden başka hiçbir ilahı bulunmayan tek bir Allah?tır.
2- Er-RAHMAN ( c.c )
Esirgeyen bağışlayan ilahi rahmet lütuf ve koruyuculuğu bütün mahlukatı kapsayandır.
3- Er RAHİM ( c.c )
Esirgeyen bağışlayan dünyada kendisine inanıp emirlerine uygun bir şekilde yaşayanları ahirette ebedi nimetlerle mükafatlandıracak olandır.
4- El MELİK ( c.c )
Görünen ve görünmeyen bütün mülkün sahibi mülk ve saltanatı devamlı olandır.
5- El KUDDÜS ( c.c )
Her türlü eksiklik ve ayıplardan münezzeh bütün kemal sıfatlarla muttasıf bulunandır.
6- Es SELAM ( c.c )
Her çeşit afet ve kederlerden emin olan, esenlik verendir.
7- El MÜ?MİN ( c.c )
Kullarına emniyet veren. Kendisinin ve peygamberlerinin doğruluğunu ortaya koyandır. Kullarına yaptığı va?dinde sadık olandır.
8- El MÜHEYMİN ( c.c )
Saltanatı hakkında dilediği gibi tasarruf eden evrenin bütün işlerini düzenleyen her şeyi gözetip koruyan insanları kontrol edip gözetleyendir.
9- El AZİZ ( c.c )
İzzet sahibi mağlup edilmesi imkansız olan her şeye galip olandır.
10- El CEBBAR ( c.c )
Azamet ve kudret sahibi istediğini mutlaka yapan kırık kalpleri onaran dilediği her durumda mutlak iradesini yürütendir
11- El MÜTEKEBBİR ( c.c )
Ululuk sahibi her şeyde ve her hadisede büyüklüğünü gösterendir.
12- El HALIK ( c.c )
Her şeyin varlığını ve geçireceği halleri takdir eden. Yaratan yoktan var eden büyüklükte eşi olmayandır.
13- El BARİ ( c.c )
Her şeyin aza ve cihazını birbirine uygun yaratandır.
14- El MUSAVVİR ( c.c )
Tasvir eden her şeye ayrı bir şekil ve hususiyet verendir.
15- El GAFFAR ( c.c )
Kullarının günahını örten mağfireti bol günahları çokca bağışlayandır.
16- El KAHHAR ( c.c )
Her şeye her istediğini yapacak surette galip ve hakim olandır.
17- El VEHHAB ( c.c )
Çok fazla ihsan eden çeşit çeşit nimetleri daima bağışlayandır.
18- Er REZZAK ( c.c )
Bütün mahlukatın ruhi ve bedeni rızkını veren ve ihtiyacını karşılayandır.
19- El FETTAH ( c.c )
Her türlü müşkülleri açan ve kolaylaştıran darlıktan kurtaran bütün anlaşmazlıkların nihai hakemi olarak mutlak adaleti gerçekleştirendir.
20- El ALİM ( c.c )
Her şeyi en ince noktasına kadar bilen ilmi ezeli ve ebedi olandır.
21- El KABİD ( c.c )
Dilediğine darlık veren sıkan daraltandır.
22- El BASİT ( c.c )
Dilediğine bolluk veren açan genişletendir.
23- El HAFİD ( c.c )
Yukarıdan aşağıya indiren alçaltan dereceleri düşürendir
24- Er RAFİ ( c.c )
Yukarı kaldıran yükselten dereceleri yükselten izzet ve şeref bahşedendir.
25- El MUZİZ ( c.c )
İzzet ve şeref veren aziz kılandır
26- El MUZİL ( c.c )
Alçaltan zillete düşüren hor ve hakir edendir.
27- Es SEMİ ( c.c )
İşitmeye konu olan her şeyi hakkıyla işiten kullarının niyazını kabul edendir.
28- El BASİR ( c.c )
Her şeyi hakkıyla görendir.
29- El HAKEM ( c.c )
Hikmet sahibi olan yaptığı her işte hikmeti gözeten hüküm verme yetkisini elinde tutan son hükmü verecek olandır.
30- El ADL ( c.c )
Son derece adaletli olan hiçbir şeyde aşırılığa düşmeyendir.
31- El LATİF ( c.c )
En ince işlerin bütün inceliklerini bilen lutuf ve ihsan sahibi olandır.
32- El HABİR ( c.c )
Her şeyin dış ve iç yüzünden açık ve gizli yönünden tam haberdar olandır.
33- El HALİM ( c.c )
Yumuşak davranan Hilmi çok olan ceza vermede acele etmeyen teenni sahibi olandır.
34- El AZİM ( c.c )
Pek azametli olan yüce sıfatlar sahibi ulu Allah?dır.
35- El GAFUR ( c.c )
Çok bağışlayan mağfireti bol olandır.
36- Eş ŞEKÜR ( c.c )
Kendi rızası için yapılan amellere en iyi karşılık veren az iyiliğe çok mükafat verendir.
37- El ALİYY ( c.c )
İzzet şeref ve hükümranlık bakımından en yüce olandır.
38- El KEBİR ( c.c )
Yüceliği karşısında her büyüğün küçüldüğü mutlak büyük zat ve sıfatlarının mahiyeti anlaşılamayacak kadar ulu olandır.
39- El HAFİZ ( c.c )
Her şeyi afat ve beladan koruyan dengede tutandır.
40- El MUKİT ( c.c )
Bilen tayin eden bedenlerin ve ruhların gıdasını veren her şeyi koruyan.
41- El HASİB ( c.c )
Herkesin hayatı boyunca yaptıklarının bütün teferruatıyla hesabını iyice bilen. Mahlukatına kafi olandır
42- El CELİL ( c.c )
Azamet sahibi olan ululuk sahibi olandır.
43- El KERİM ( c.c )
Çok ikram edici fazilet türlerinin hepsine sahip keremi bol ve sonsuz olandır.
44- Er RAKİB ( c.c )
Bütün varlıklar ve bütün işler murakabesi altında bulunan her şeyi gözetleyip kontrolü altında tutandır.
45- El MUCİB ( c.c )
Kendine yalvaranların isteklerine ve dualarına cevap veren duaları kabul edendir.
46- El VASİ ( c.c )
Lütfu bol olan ilmi ihsanı mağfiret ve merhameti her şeyi kuşatandır.
47- El HAKİM ( c.c )
Emirleri kelamı ve bütün işleri hikmetli yerli yerinde olandır.
48- El VEDÜD ( c.c )
Çok seven ve çok sevilen iyi kullarını seven rızasına erdiren ve sevilmeye en layık olandır.
49- El MECİD ( c.c )
Şanı şerefi çok üstün olan lütuf ve keremi bol olandır.
50- El BAİS ( c.c )
Ölüleri dirilten kabirlerden çıkaran mahşerde toplayandır.
51- Eş ŞEHİD ( c.c )
Her zaman ve her yerde hazır ve nazır olan her şeyi gözetleyip bilendir.
52- El HAKK ( c.c )
Vacibu?l vücut olan varlığı hiç değişmeden devam edip duran mevcudiyet ve uluhhiyeti gerçek olandır.
53- El VEKİL ( c.c )
Tevekkül sahiplerinin işini üstlenen onlardan daha iyi onu emniyete alan kendisine güvenilip dayanılandır.
54- El KAVİ ( c.c )
Çok kuvvetli kudretli her şeye gücü yetendir.
55- El METİN ( c.c )
Her şeye gücü yeten kudretli çok güçlü ve sağlamdır.
56- El VELİ ( c.c )
Seçkin kullarının yardımcısı ve dostudur.
57- El HAMİD ( c.c )
Her bakımdan övgüye layık bütün hamdler gerçekte yalnız kendisine ait olan bütün varlığın diliyle övülendir.
58- El MUHSİ ( c.c )
Yarattığı her şeyin sayısını bilendir.
59- El MUBDİ ( c.c )
Mahlukatı baştan maddesiz ve örneksiz olarak yaratandır.
60- El MUİD ( c.c )
Yaratılmışları yok ettikten sonra tekrar yaratan ölüleri diriltendir
61- El MUHYİ ( c.c )
İhya eden dirilten can bağışlayan hayat verendir.
62- El MUMİT ( c.c )
Mahlukatın ölümünü yaratan ecelleri geldiğinde canlıları öldürendir.
63- El HAYY ( c.c )
Diri tam ve mükemmel manasıyla hayat sahibidir.
64- El KAYYUM ( c.c )
Yarattıklarının işini çeviren her işleneni bilen evveli olmayan kainatı yöneten en yüce varlık demektirç
65- El VACİD ( c.c )
İstediğini istediği vakit bulan hiçbir şeye muhtaç olmayan müstağnidir.
66- El MACİD ( c.c )
Kadri ve şanı büyük kerem ve müsamahası bol.
67- El VAHİD ( c.c )
Tek zatında sıfatlarında isimlerinde ef?alinde ortağı ve benzeri olmayandır.
68- Es SAMED ( c.c )
Her şey ona muhtaç fakat kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan.
69- El KADİR ( c.c )
İstediğini yapabilen dilediğini istediği gibi yaratmaya müktedir olandır.
70- El MUKTEDİR ( c.c )
Her şeye gücü yeten kudretli kuvvet ve kudret sahipleri üzerinde dilediği gibi tasarruf edendir.
71- El MUKADDİM ( c.c )
İstediğini öne alandır.
72- El MUHARRİR ( c.c )
İstediğini yerine koyan arkaya bırakan erteleyendir.
73- El EVVEL ( c.c )
Her şeyden önce var olan varlığının başlangıcı olmayandır.
74- El AHİR ( c.c )
Her şey helak olduktan sonra da varlığı devam edendir.
75- Ez ZAHİR ( c.c )
Varlığı sayısız delillerle açık olandır.
76- El BATIN ( c.c )
Akılların idrak edemeyeceği yüceliği gizli olandır.
77- El VALİ ( c.c )
Bu muazzam kainatı ve bütün hadisatı tek başına idare edendir.
78- El MÜTE?ALİ ( c.c )
Aklın mümkün gördüğü her şeyden her halden pek yüce olan izzet şeref ve hükümranlık bakımından en yüce olandır.
79- El BERR ( c.c )
Kullarına iyilik ve ihsanı bol olandır.
80- El TEVVAB ( c.c )
Kullarını tövbeye teşvik edip tevbeleri kabul eden günahları bağışlayandır.
81- El MÜNTEKİM ( c.c )
Günahkarlara adaletiyle müstahak oldukları cezayı verendir.
82- El AFUVV ( c.c )
İnsanların günahlarını kendilerinde sorumluluk kalmayacak şekilde affedendir.
83- Er RAUF ( c.c )
Merhamet edici pek şefkatlidir.
84- El MALİKEL-MÜLK ( c.c )
Mülkün ebedi ve ezeli sahibidir.
85- ZÜ?L- CELALİ VE?L-İKRAM ( c.c )
Hem azamet sahibi hem fazlu kerem sahibi Celal ve Cemal/büyüklük ve lutuf sahibi olandır.
86- El MUKSİT ( c.c )
Hükmünde ve işlerinde adaletli olandır.
87- El CAMİ ( c.c )
İstediğini istediği zaman istediği yerde toplayandır.
88- El ĞANİ ( c.c )
Hiçbir şeye muhtaç olmayan kendi dışındaki her şey O?na muhtaç olandır.
89- El MUĞNİ ( c.c )
Dilediğine zenginlik veren müstağni kılandır.
90- El MANİ ( c.c )
Bazı şeylerin meydana gelmesine müsaade etmeyen ve engelleyendir.
91- El DARR ( c.c )
Elem ve zarar verecek şeyleri yaratan hüsrana uğratandır.
92- En NAFİ ( c.c )
Hayır ve menfaat verecek şeyleri yaratan faydalandırandır.
93- En NUR ( c.c )
Alemleri nurlandıran dilediğine nur veren ve Nur olandır.
94- El HADİ ( c.c )
Hidayete kavuşturan kulunu hayırla muvaffak kılandır.
95- El BEDİ ( c.c )
Örneksiz misalsiz hayret verici alemler yaratandır.
96- El BAKİ ( c.c )
Varlığının sonu bulunmayan ebedi olandır.
97- El VARİS ( c.c )
Varlığı devam eden varlığının sonu olmayan servetlerin hakiki sahibidir.
98- Er REŞİD ( c.c )
Bütün alemleri dos doğru bir nizam ve hikmetle akıbetine ulaştıran insanlara doğru yolu gösterendir.
99- Es SABUR ( c.c )
Çok sabırlı olan isyankarlardan acele intikam almayandır.

ESMA

 

ESMA-ÜL HÜSNA’NIN ANLAMLARI VE HAVASSLARI

Bilindiği gibi Allah’ın (C.C.) güzel isimleri (Esma-ül Hüsna)’sı vardır. Bu husus Kur’ân-ı Kerîm’de çeşitli ayetlerle belirtilmiştir. Allah, (C.C.) yüce zatını bizlere tanıtırken ayetlerinde şöyle buyurmaktadır : O yaratan,var eden,varlıklara şekil veren Allah?tır. (C.C.) En güzel isimler ( Esma-ül Hüsna ) O?na mahsustur. De ki ister Allah (C.C.) diye, ister Rahman diye Dua edin. Çünkü en güzel isimler O?na mahsustur. Allah kendisinden başka ilah olmayandır. En güzel isimler onundur. Meşhur hadis kitaplarında : Şüphesiz Allah?ın (C.C.) 99 ismi vardır, kim bunları ezberleyip manasını düşünerek sonuna kadar sayarsa cennete girer. Hadisiyle Allah?ın 99 ismi olduğunu anlıyoruz.
Allah’ın (C.C.) isimlerinin her birinin sözlük anlamı vardır. Bu isimler Allah’ın (C.C.) kudretinin değişik şekillerde tecellilerinin isimleridir. Müslümanlar Allah’tan (C.C.) bir dilekte bulunacakları zaman veya duâ edecekleri zaman genellikle Allah’ın (C.C.) isimlerinden bazıları ile dilekte bulunurlar ve duâ ederler. Örneğin bol rızık istemek için O’nun Rezzak olduğunu, günahlarını affetmesini diledikleri zaman O’nun Rahim, Gafur ve Afuv olduğunu vurgularlar; çok bunaldıklarında O’nun Vasi’ ismiyle kendilerine ferahlık vermesini isterler. Bu örnekler daha da çoğaltılabilir.
Sözlük anlamları dışında Esma-ül Hüsna’nın her birinin ayrı bir özelliği vardır. Bazı dileklerin ve istenilen şeylerin yerine gelmesi, Duaların kabul edilmesi için, ya da bazı sıkıntıların gitmesi, hastalıkların geçmesi ve buna benzer hususlar için Allah’ın (C.C.) bazı isimlerinin belli miktarlarda zikredilmesi gerekir.İşte buna Esma-ül Hüsna’nın Havassı ( hususiyetleri, özellikleri ) denir. Bunlardan yola çıkarak İslam Alimleri ve mutasavvıflar bu konu üzerinde eserler yazmışlardır, bunlardan biri de Osmanlı ilim adamı,mutasavvıf yazar Bayramiyye Tarikatı Şeyhi İbni İsa-yı Saruhani?dir.
Kitapta her ismin günün hangi saatinde kaç defa okunacağı belirtilmiştir. Aşağıda 3?lü vefklerini verdiğimiz Esmaları kurallarına göre yaptıktan sonra o Esmayı saatinde ve gününde sayısınca okursanız Allah?ın (C.C.) izni ile başarı kaçınılmazdır.

 

OKUNMAK İSTENEN ESMA’ NIN ETKİSİNİ ARTTIRMA YÖNTEMİ

 

Okunan Esma-ül Hüsna?ların daha çabuk ve daha tesirli olmaları için çoğaltılırlar ve işlem için Arabi Ebced kullanılır. En çok bilinen ve kullanılan büyük Ebced hesabından başka, Arabi Ebced yada En Büyük Ebced hesabı da vardır. Bu Tabloda harfler yine Ebced sırasına göre dizilmiştir, sayısal değerler verilirken, Ebced değerlerinin Arapça yazılışlarının harflerinin sayısal değerleri toplamı alınmıştır.Örneğin Elif , Ehad, Be , İsneyn, Cim , Selesa gibi.
Uygulama şöyledir, seçilen isimin değeri En Büyük Ebced tablosuyla ( Tablo No : 20 ) hesaplanır, bulunan değerin devamlı olarak bir kalana kadar yarısı alınır ve tümü toplanır ve adedi kadar okunur.
Bu işlem bütün Esmalara uygulanabilir. Sayının 2 ye tam bölünüp bölünmemesinin önemi yoktur. Sayı bölündüğü zaman bir fazlası alınır diğer bölünmelerde bir eksiği alınır ve böylece bir kalana kadar yarılanır.

Er Rezzak İsmi okunmak istenirse ( R = 501 ) ( Ze = 137 ) ( Elif = 13 ) ( Ka = 46 ) Toplam : 697  dir.
697 Yarısını ekleyelim ve devam edelim; 349, 174 ,87 , 43 , 22 , 11 , 6 , 3 , 1  = Bütün Adetlerin Toplamı : 1393 tür
El Rezzak İsmi 1393defa okunursa isim daha tesirli olur.

OKUNACAK SAATLER

 

GÜNEŞ : Allah, er Rahmanu, er Rahimu ,el Meliku, es Selamu,el Haliku, el Bariu,el Basitu, er Rafiu,el Muizzu, el Basiru,
el Hakemu, el Adlu, el Gafuru, el Aliyyu, el Hafizu, el Mukitu,el Celilu, el Baisu,el Muhsi,el Hayyu, el Kadiru, el Muktediru,
el Evvelu, el Vali, el Afuvvu, Zül Celalu vel İkram, el Ganiyyu, el Maniu ,en Nuru, el Hadiu, el Bakiu, er Reşidu, es Saburu.
JÜPİTER : el Kudüsu, el Müheyminu, el Mutekebbiru, el Kahharu, el Alimu, el Kabidu, es Semiu, el Kebiru ,el Mucibu,
Eş Şehidu, el Hamidu, el Mubdiu, el Kayyumu, es Samedu, et Tevvabu ,el Muksitu, el Camiu, el Bediu
VENÜS : el Muminu, el Gaffaru, el Vehhabu, er Rezzaku, el Latifu, eş Şekuru, el Hasibu, el Kerimu, er rakibu, el Mecidu,
el Vekilu, el Metinu, el Muhyi, el Macidu, el Berru, el Muğni, el Varisu.
MARS : el Azizu, el Cebbaru, el Muzillu, el Kavi, el Veliyyu, el Mumitu, el Vahidu, el Ehadu, el Ahiru, el Muntakimu, ed Darru.
AY : el Musavviru, el Habiru, el Vasiu, el Hakimu, el Vedudu, el Batinu.
MERKÜR : el Fettahu, el Azimu, el Muidu, er Raufu, Malik el Mülk.
SATÜRN : el Hafizu, el Halimu, el Vacidu, el Mukaddimu, el Muahhiru, ez Zahiru, el Muteali, en Nuru.

 

İsm-i A’zam Nedir?                                                                                                                           

Allah Teâlâ’nın Kur’an ve hadîs-i şerîflerde zikredilen isimlerinin en büyüğüdür.

İsm-i A’zam’ı, Allah, isimleri içinde gizlemiştir. Bunun da hikmeti, kullarının bütün Esmâ-i Husnâ’ya rağbetini sağlamak, kendisine bütün isimleriyle dua edilmesini te’min etmektir. İsm-i A’zam belli olsaydı, insanlar yalnızca o isimle dua ederler, diğer isimleri terkederlerdi. Çünkü İsm-i A’zam’ın Allah katında büyük bir değeri vardır. Bu isimle yapılan duaların mutlaka kabûl edildiği rivayet olunmuştur.

İsm-i A’zam’ın Esmâ-i Husnâ’dan hangi isim olduğu hakkında, İslâm âlimleri ayrı ayrı kanâatler ileri sürmüşlerdir. Büyük ekseriyetin kanâatı, İsm-i A’zam’ın, lâfza-i Celâl yani Allah ismi olduğudur. Hz. Ali Efendimize göre İsm-i A’zam tek isim değildir. Ferd, Hayy, Kayyûm, Hakem, Adl, Kuddûs’tan ibaret 6 isimdir.

İmam-ı A’zam’a göre, İsm-i A’zam, Hakem ve Adl olmak üzere iki isimdir. Gavs-ı A’zam’ın İsm-i A’zam’ı, Hayy ismidir. İmam-ı Rabbânî’ye göre de İsm-i A’zam, Kayyûm’dur.

Görüldüğü gibi İslâm büyükleri, İsm-i A’zam’ı farklı isimlerde bulmuştur. Belki de herbirinin  hususi âlemine tecellî eden İsm-i a’zam değişik olmuştur.

Esmâ-i Husnâ içinde bir İsm-i A’zam olduğu gibi, her isim için de a’zamî bir mertebe vardır. Bâzan bir ismin a’zamî mertebesi, İsm-i A’zam ile karıştırılır; o isim a’zamî mertebedeki tecellîsi sebebiyle İsm-i A’zam sanılır. İsm-i A’zam’ın her âlime göre değişik olmasının bir sebebi de budur.